Thị trường vàng: Bước đột phá thành công
Với bước tiến đột phá, năm 2012 đã ghi nhận sự thành công bước đầu trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh vàng thông qua việc tổ chức, sắp xếp lại thị trường vàng theo chủ trương, định hướng của Chính phủ. Năm 2013, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục áp dụng các biện pháp đồng bộ cần thiết nhằm tổ chức, sắp xếp lại căn bản thị trường vàng.
Nhìn lại thực trạng thị trường vàng hơn 10 năm trước đây cho thấy, việc giá vàng thế giới tăng cùng với những bất ổn kinh tế vĩ mô đã làm gia tăng hoạt động đầu tư vào vàng, làm bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập của Nghị định 174/1999/NĐ-CP và Nghị định 64/2003/NĐ-CP. Việc cho phép sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng miếng trên diện rộng đã gây nên các tác động tiêu cực. Đặc biệt khi giá vàng biến động mạnh, xuất hiện tình trạng thu gom ngoại tệ trên thị trường tự do để nhập lậu vàng nguyên liệu sản xuất vàng miếng, từ đó gây ảnh hưởng bất lợi tới tỷ giá, thị trường ngoại tệ, làm mặt bằng giá hàng hóa nhập khẩu tăng khiến gia tăng lạm phát trong nền kinh tế và gây bất ổn kinh tế vĩ mô.
Trước bối cảnh đó, Chính phủ và các cơ quan hữu quan đã ban hành nhiều văn bản với những biện pháp mạnh nhằm tổ chức, sắp xếp lại một cách căn bản thị trường vàng miếng, ngăn chặn ảnh hưởng của biến động giá vàng đến tỷ giá, lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Đồng thời, nâng cao vai trò quản lý thị trường vàng của Nhà nước, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế; có giải pháp hợp lý để huy động nguồn lực vàng trong dân phục vụ cho phát triển kinh tế – xã hội.
Bước tiến đột phá
Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn thi hànhđược ban hành, phần đông dư luận đều bày tỏ sự ủng hộ và cho rằng đây là bước tiến quan trọng, đột phá nhằm cơ cấu, tổ chức và sắp xếp lại thị trường vàng.
Một trong ba nội dung lớn liên quan tới việc quản lý vàng miếng làNhà nước thông qua NHNN độc quyền sản xuất vàng miếng. Theo đó, chỉ có NHNN được phép sản xuất vàng miếng, không cho phép bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được quyền sản xuất vàng miếng. Đây là biện pháp cần thiết để kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất vàng miếng, lượng cung vàng miếng trên thị trường và ngăn chặn tình trạng sản xuất vàng miếng từ vàng nguyên liệu nhập lậu.
Để đáp ứng nhu cầu thực tế trên thị trường của các tổ chức, cá nhân nắm giữ vàng miếng thương hiệu khác SJC có nhu cầu chuyển đổi sang vàng miếng SJC, ngày 23/8/2012 NHNN đã công bố và ban hành Quyết định 1623/QĐ-NHNN về việc tổ chức và quản lý sản xuất vàng miếng của NHNN. Theo đó, NHNN đã yêu cầu Công ty SJC thực hiện gia công lại vàng miếng SJC từ nguồn vàng miếng SJC móp méo và vàng miếng khác SJC. Đồng thời, niêm phong và quản lý khuôn sản xuất vàng miếng của Công ty SJC. Quá trình gia công vàng miếng được thực hiện một cách công khai, minh bạch và diễn ra dưới sự giám sát chặt chẽ của NHNN.
Với các điều kiện quy định tại Nghị định 24 nhằm thu hẹp số lượng các tổ chức, cửa hàng vàng không đáp ứng đủ điều kiện, từ đó thị trường vàng miếng được quản lý chặt chẽ nhằm mục tiêu đảm bảo uy tín, chất lượng vàng miếng trên thị trường, bảo đảm lợi ích hợp pháp của người dân và từng bước hạn chế hiện tượng vàng hóa nền kinh tế, tránh ảnh hưởng bất lợi tới kinh tế vĩ mô. Việc quy định NHNN tổ chức xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng đã giúp quản lý, kiểm soát lượng vàng nguyên liệu cũng như điều tiết cung cầu trên thị trường, hạn chế tình trạng xuất lậu vàng nguyên liệu, nhập lậu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và tránh tình trạng đầu cơ, lũng đoạn thị trường.
Nghị định 24 cũng giúp tăng cường quản lý kiểm soát chất lượng sản phẩm thông qua việc thanh tra, kiểm tra hoạt động của các đơn vị sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và là cơ sở cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.
Những kết quả bước đầu
Với những nội dung có tính đột phá, Nghị định 24 đã có tầm ảnh hưởng sâu rộng, tác động trực tiếp đến tâm lý người dân và doanh nghiệp. Nghị định 24 được ban hành, với sự kết hợp của Nghị định 95 và các biện pháp NHNN đã triển khai thực hiện, thị trường vàng miếng trong nước có nhiều chuyển biến đáng kể so với trước kia. Mặc dù giá vàng trong nước và thế giới biến động mạnh, nhưng không như thời gian trước đây, khoảng cách lớn giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới không đi kèm với hiện tượng “sốt vàng”. Từ đầu năm đến nay NHNN không cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, không thực hiện bình ổn giá vàng nhưng trên thị trường hầu như không diễn ra việc nhập lậu vàng qua biên giới. Chính nhờ đó mà tỷ giá và thị trường ngoại tệ đã ổn định hơn, không bị tác động tiêu cực bởi sự biến động của giá vàng.
Có thể khẳng định Nghị định là bước đi đúng hướng và việc triển khai Nghị định 24 trong hơn 6 tháng vừa qua đã đạt được các mục tiêu, định hướng quản lý của Nhà nước, góp phần giảm bớt sự hấp dẫn của vàng miếng, bước đầu giảm tình trạng “vàng hóa” và ổn định kinh tế vĩ mô. Thành công này là bước tiến quan trọng, đột phá nhằm cơ cấu, tổ chức lại thị trường, từng bước đưa thị trường vàng trong nước vào quỹ đạo mới. Nó cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi để phát triển ngành vàng trang sức mỹ nghệ, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và các doanh nghiệp sản xuất, mua bán vàng trang sức mỹ nghệ làm ăn chân chính; Đồng thời ổn định thị trường vàng miếng và phát triển đúng định hướng là hạn chế tình trạng đầu cơ và tiến tới xóa bỏ tình trạng “vàng hóa” nền kinh tế.
Trong năm 2013, NHNN tiếp tục áp dụng các biện pháp đồng bộ cần thiết để triển khai Nghị định 24 nhằm tổ chức, sắp xếp lại một cách căn bản thị trường vàng, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, đồng thời chuyển hoàn toàn quan hệ huy động, cho vay vốn bằng vàng sang quan hệ mua, bán vàng miếng. Trong dài hạn, nhằm mục tiêu huy động nguồn lực vàng trong nền kinh tế để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh và sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước, NHNN cần tham gia thị trường với vai trò là người kiến tạo, mua bán cuối cùng trên thị trường vàng miếng, đảm bảo sự lưu thông của thị trường và tăng Dự trữ Ngoại hối Nhà nước bằng vàng./.
VEN