Lãnh đạo Campuchia và Thái Lan hoan nghênh phán quyết của Tòa án Công lý quốc tế
Các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia vừa hoan nghênh phán quyết của Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) về tranh chấp giữa hai nước đối với khu vực xung quanh ngôi đền cổ Preah Vihear.
Preah Vihear là ngôi đền Hindu cổ thờ thần Shiva xây từ thời đế quốc Khmer, được đặt trên đỉnh núi Dangrek ở độ cao 525 mét và cách thủ đô Phnom Penh của Campuchia khoảng 500 km về phía Tây Bắc. Ngày 15/6/1962, ICJ đã ra phán quyết ngôi đền cổ 900 năm tuổi Preah Vihear thuộc chủ quyền của Campuchia. Tuy nhiên, Thái Lan đã đòi hỏi chủ quyền đối với khu vực rộng 4,6 km2 xung quanh ngôi đền vào năm 2008 sau khi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận Preah Vihear là di sản thế giới. Kể từ thời điểm đó, các cuộc xung đột vũ trang giữa hai bên tại khu vực biên giới đã nhiều lần tiếp diễn, gây tổn thất nhân mạng và trở thành “một điểm nóng” trong quan hệ giữa Thái Lan và Campuchia.
Tháng 4/2011, Campuchia đưa vụ kiện về vùng đất tranh chấp này lên ICJ.
Ngày 11/11/2013, ICJ đã ra phán quyết mang tính chất “bắt buộc và không được kháng cáo” nêu rõ một phần trên dải đất tranh chấp chung quanh địa điểm của ngôi đền mà UNESCO đã công nhận là di sản thế giới dọc theo biên giới Thái-Campuchia là thuộc về Campuchia. Quyết định trên đồng nghĩa với việc Campuchia nắm giữ toàn bộ chủ quyền ngôi đền cổ và Thái Lan không có lý do để duy trì quân đội tại đây. Tuy nhiên, bản phán quyết của ICJ không đề cập tới “một phần dải đất” của khu vực lân cận đền Preah Vihear thuộc chủ quyền của Campuchia có diện tích là bao nhiêu cũng như xác định rõ bên nào nắm giữ chủ quyền đối với 4,6 km2 xung quanh ngôi đền Preah Vihear đang tranh chấp giữa hai bên mà yêu cầu cả Thái Lan và Campuchia tiếp tục đàm phán và cùng gìn giữ ngôi đền.
Như vậy, phán quyết của ICJ đã bác bỏ một số tuyên bố đòi chủ quyền lãnh thổ tại khu vực xung quanh đền Preah Vihear do mỗi nước đưa ra, vì thế phán quyết này được xem là không mang lại thua thiệt hay thắng lợi hoàn toàn đối với bất kỳ bên nào.
Trong bài phát biểu trên truyền hình, Thủ tướng Campuchia Hun Sen cho rằng quyết định của ICJ mang tầm quan trọng lịch sử. Thủ tướng Hun Sen khẳng định ông và các nhà lãnh đạo Campuchia đã nỗ lực hết sức mình để đạt được một giải pháp hòa bình, tuân thủ theo luật pháp quốc tế nhằm chấm dứt tranh chấp kéo dài giữa Campuchia và Thái Lan về chủ quyền khu vực xung quanh ngôi đền cổ 900 năm tuổi Preah Vihear. Ông Hun Sen kêu gọi hai nước láng giềng Campuchia và Thái Lan cần giữ vững các mối quan hệ hữu nghị và tiếp tục nỗ lực để duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực biên giới.
Từ La Hay (Hà Lan), Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Hor Nam Hong cho biết, ông hài lòng với phán quyết của ICJ cho dù phán quyết có thể chưa đáp ứng 100% mong muốn của Campuchia.
Cùng ngày, người phát ngôn của Hội đồng Bộ trưởng Campuchia Phay Siphan cũng cho rằng, phán quyết của ICJ đã xác định khu vực lân cận Preah Vihear thuộc về Campuchia, và giờ đây hai nước Thái Lan và Campuchia cần có thiện chí chính trị để tuân thủ phán quyết, tránh gây ra những cuộc đụng độ về quân sự.
Ông Siphan tin tưởng phán quyết mới nhất của ICJ sẽ mang lại hòa bình cho khu vực biên giới Thái Lan – Campuchia. Phát ngôn viên trên cho biết, ICJ đã phân giới ngôi đền Preah Vihear và các vùng phụ cận trong phụ lục bản đồ I và đây sẽ trở thành căn cứ để hai nước thảo luận về phân định đường biên giới theo cơ chế hiện hành, đó là Ủy ban biên giới chung Thái Lan – Campuchia.
Trong tuyên bố ngắn gọn được phát sóng trực tiếp trên truyền hình và đài phát thanh từ tòa nhà chính phủ, ngày 11/11, Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra đã hoan nghênh phán quyết của ICJ. Bà Yingluck Shinawatra đề xuất Campuchia và Thái Lan tổ chức các vòng đối thoại nhằm tìm kiếm một “giải pháp khả thi” mà hai bên có thể chấp nhận được đối với khu vực tranh chấp, vì mục tiêu hợp tác để bảo tồn và phát triển khu vực này.
Đại sứ Thái Lan tại Hà Lan Virachai Plasai cho rằng Campuchia chỉ giành được chủ quyền đối với “một phần” diện tích 4,6 km2 bao quanh đền Preah Vihear. Sau phán quyết của ICJ, hai bên vẫn đang tính toán diện tích chính xác xung quanh ngôi đền cổ 900 năm tuổi thuộc chủ quyền của Campuchia. “Khái niệm về một phần diện tích xung quanh đền Preah Vihear thuộc chủ quyền sở hữu của Campuchia được đề cập tới trong phán quyết của ICJ vẫn cần được làm rõ thêm”, ông Plasai cho biết.
Cùng ngày, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Surapong Tovijakchaikul tuyên bố cả Thái Lan và Campuchia đều hài lòng trước phán quyết do ICJ đưa ra ngày 11/11. Ông Tovijakchaikul cho biết, phán quyết của ICJ sẽ tiếp tục được thảo luận trong khuôn khổ Ủy ban hỗn hợp giữa hai nước, gồm sự tham dự của ông và người đồng cấp Campuchia, dự kiến sẽ diễn ra trong thời gian tới./.
(Theo dangcongsan)