Vắc-xin chung cho hầu hết các loại cúm sắp được phát triển thành công

Vắc-xin chung cho hầu hết các loại cúm sắp được một nhóm nghiên cứu tại Đại học Bang Georgia (Georgia State University – Hoa Kỳ) phát triển thành công.

Nghiên cứu này đã được xuất bản trong tạp chí khoa học Nature Communications

Nghiên cứu này dựa vào các hạt nano có chứa các protein tương đồng trong tất cả các loại virus cúm A. (Ảnh: pixabay.com)

Nếu quan sát một virus cúm dưới kính hiển vi, bạn sẽ thấy một khối cầu với rất nhiều ‘sợi nhỏ’ nhô ra ngoài. Đây là các protein trên bề mặt của virus, và trong trường hợp virus cúm (influenza) thì có tên là hemagglutinin (HA). Protein này giúp virus bám vào tế bào của bệnh nhân, đặc biệt là ở vùng mũi, họng, phổi và chúng sẽ phát triển, sinh sôi và tiếp tục lây lan.

Hình dạng của một virus.
(Ảnh: pixabay.com)

Các loại vác-xin thông thường có chứa phần đầu của các protein này. Nó cảnh báo hệ thống miễn dịch phải đề phòng và nhanh chóng tiêu diệt virus nếu phát hiện ra các protein đó. Hầu hết các trường hợp thì đây là một chiến thuật hiệu quả.

Thật không may là chiến thuật này cũng không hoàn hảo. Phần đầu của các protein trên bề mặt virus là phần có sự đột biến nhanh nhất, điều này có nghĩa là sẽ có rất nhiều dạng, nhiều loại cúm thậm chí chỉ trong vòng 1 năm.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn nỗ lực trong việc xác định dòng virus cúm nào có thể bùng phát trong năm, sau đó, các công ty dược và viện nghiên cứu trên toàn thế giới phát triển vắc-xin để chống lại. Dĩ nhiên, không phải lúc nào họ cũng xác định đúng.

Các nhà nghiên cứu bỏ qua phần đầu (head) và nhắm vào phần thân (stem) của virus cúm. (Nguồn: Georgia State University)

Giáo sư Bao-Zhong Wang, đồng tác giả của nghiên cứu này cho biết: “Tiêm vắc-xin là cách hữu hiệu nhất để ngăn ngừa các ca tử vong do virus cúm, nhưng virus cúm thay đổi quá nhanh và bạn phải tiêm vắc-xin mới mỗi năm. Chúng tôi đang phát triển một loại vắc-xin chung cho hầu hết các loại cúm. Bạn không cần phải thay đổi vắc-xin mỗi năm vì nó có thể bảo vệ bạn trước hầu hết các dòng virus cúm.”

Để tăng khả năng miễn dịch, các nhà nghiên cứu bỏ qua phần đầu của các protein và thay vào đó, nhắm vào phần thân của chúng. Phần thân của các protein này đột biến chậm hơn và cũng không thường xuyên như phần đầu, khiến chúng trở thành mục tiêu hiệu quả hơn cho hệ thống miễn dịch.

Giáo sư Wang chia sẻ: “Bằng cách này, bạn sẽ được bảo vệ khỏi nhiều loại virus cúm vì tất cả các virus cúm đều có chung ‘sợi protein’ này.”

Khi thí nghiệm trên chuột, các nhà nghiên cứu tiêm 2 liều vắc-xin cúm cho mỗi con rồi cho chúng phơi nhiễm nhiều dòng cúm như H1N1, H3N2, H5N1 và H7N9. Ngay cả khi virus cúm ở trạng thái có thể gây tử vong, vắc-xin này làm giảm đáng kể số lượng virus có trong phổi của chuột.

Nghiên cứu này chỉ là một trong nhiều nghiên cứu nhằm tìm ra vắc-xin chung cho hầu hết các loại cúm và hiện đang được thử nghiệm trên người./.

Biên dịch: Minh Khoa

Nguồn: Michael Irving (New Atlas), Georgia State University

Link:

https://newatlas.com/universal-flu-vaccine-root-cause/53118/