Món quà nhỏ đến niềm tin lớn | Kỳ 1: Khi “dân là gốc”
Canthotv – Lần đầu tiên trong lịch sử, toàn dân Việt Nam được Nhà nước tặng quà nhân dịp Quốc khánh. Mỗi phần quà tuy chỉ 100.000 đồng, nhưng chứa đựng giá trị vượt lên trên vật chất – đó là thông điệp nhân văn sâu sắc khẳng định: Đảng, Nhà nước không để ai bị bỏ lại phía sau. Chính sách không đơn thuần là một biện pháp an sinh, mà là minh chứng sinh động cho tinh thần “lấy dân làm gốc”, cho ý Đảng hòa cùng lòng Dân trong thời khắc kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trọng tâm “vì Nhân dân phục vụ” như sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong hành động của toàn hệ thống chính trị. Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu việc triển khai chính sách phải được thực hiện nhanh, đúng, công khai và minh bạch để từng đồng quà không chỉ đến đúng tay người dân, mà còn lan tỏa niềm tin, khơi dậy tinh thần gắn bó, đồng hành giữa Đảng và Nhân dân.
KỲ 1: KHI “DÂN LÀ GỐC”
Niềm vui nô nức lan tỏa khắp cả nước trong dịp Quốc khánh 80 năm, khi lần đầu tiên trong lịch sử, toàn dân Việt Nam được Nhà nước tặng quà.
Món quà tuy nhỏ nhưng chứa đựng ý nghĩa lớn lao, khẳng định tinh thần “lấy dân làm gốc”, để mỗi người dân đều cảm nhận được sự quan tâm, sẻ chia và đồng hành của Đảng, Nhà nước.
Quyết sách từ Trung ương: Cụ thể hóa tinh thần “vì dân” bằng văn bản và nguồn lực
Ngày 28/8/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện 149/CĐ-TTg về việc tặng quà người dân nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Một ngày sau, 29/8/2025, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết 263/NQ-CP về nội dung, phạm vi, cách thức tổ chức thực hiện. Chuỗi văn bản thể hiện rõ nguyên tắc: đúng đối tượng – đúng thời điểm – đúng quy trình – đúng nguồn lực, đồng thời huy động đồng bộ hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở.
Công điện và Nghị quyết nêu rõ: mỗi công dân có mã định danh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (tính đến ngày 30/8/2025) được nhận 100.000 đồng; phương thức chi trả qua VNeID (đối với người đã tích hợp tài khoản an sinh) hoặc trực tiếp tại các điểm chi trả do địa phương bố trí; Bộ Tài chính chủ trì bảo đảm nguồn lực, các địa phương chịu trách nhiệm lập danh sách, tổ chức và giám sát, tránh bỏ sót/trùng lặp. Nhịp triển khai nhanh gọn cho thấy yêu cầu cao về kỷ luật điều hành và minh bạch tài chính công trong một chính sách có quy mô quốc gia.
Ở tầm định hướng tư tưởng, ngay trong các phát biểu gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trọng tâm “đặt Nhân dân ở vị trí trung tâm của mọi quyết sách, chăm lo thiết thực đời sống Nhân dân, củng cố niềm tin xã hội”. Tinh thần đó được chuyển hóa thành hành động cụ thể qua chính sách quà Quốc khánh, khi cả hệ thống công quyền cùng “vào guồng” phục vụ người dân trong khung thời gian rất ngắn.
Từ văn bản đến thực tiễn: Cần Thơ làm gương về tốc độ và tính công khai
Niềm vui rạng rỡ của người dân khi cầm trên tay món quà 100.000 đồng nhân dịp Quốc khánh 80 năm – “món quà nhỏ” nhưng vun đắp “niềm tin lớn” giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Nhận chỉ đạo từ Trung ương, TP Cần Thơ ban hành Quyết định số 1098/QĐ-UBND (30/8/2025) bổ sung hơn 409,697 tỉ đồng cho 103 xã, phường tặng quà người dân, phân cấp rõ trách nhiệm và ấn định thời hạn chi trả. Điểm nhấn là cách công khai nguồn lực, sắp xếp thời gian theo khung giờ – tuyến đường – khu dân cư để tránh ùn ứ, đồng thời ưu tiên nhóm yếu thế: người cao tuổi, người khuyết tật, người ở xa điểm nhận.
Từ chiều 31/8 đến hết 2/9, Cần Thơ triển khai theo 2 kênh: Kênh số: chuyển khoản qua VNeID với nơi có hạ tầng phù hợp; Kênh trực tiếp: phát tiền tại điểm tập trung, tuyệt đối không thu phí.
Các phường, xã mở rộng khung giờ (kể cả buổi tối) để người dân nhận quà ngay dịp lễ. Cán bộ đến tận hẻm, tới tận nhà các trường hợp khó khăn. Cách làm vừa theo chuẩn số hóa, vừa bám dân giúp chính sách đến đúng – đến đủ – đến nhanh.
Chị Nguyễn Thị Kim Thoa (38 tuổi) ở phường Ninh Kiều: cho biết “thủ tục chỉ mất khoảng 5 phút”, đại diện nhận cho 8 người trong gia đình, tổng 800.000 đồng; chính quyền thông báo theo từng tuyến đường, hướng dẫn cụ thể để không phải chờ lâu. Cách tổ chức này khiến người dân “nhẹ công – nhẹ phí – nhẹ thời gian”, đúng tinh thần “Chính phủ phục vụ”.
Ông Nguyễn Văn Hòa thương binh ở phường Vị Thanh: “Không phân biệt ai với ai; cán bộ hay nông dân đều là công dân trước pháp luật. Như vậy mới là bình đẳng. Bình đẳng, nhân văn và quyền làm chủ của Nhân dân: chính sách chạm vào “mạch tự hào công dân”.
Điểm đặc sắc nhất của chủ trương tặng quà Quốc khánh năm nay là tính bao trùm: mọi công dân Việt Nam – không phân biệt vùng miền, dân tộc, giàu nghèo, nghề nghiệp đều có phần. Với chuẩn hạ tầng dữ liệu dân cư và định danh số, quyền thụ hưởng an sinh được thể hiện công bằng, minh bạch. Nhiều người dân chia sẻ họ giữ lại tờ tiền như kỷ vật Quốc khánh 80 năm, xem đó là “tấm thẻ ghi nhớ trách nhiệm công dân” trong một quốc gia lấy dân làm gốc.
Cán bộ công an tận tình hướng dẫn người cao tuổi hoàn tất thủ tục nhận quà. Hình ảnh đẹp thể hiện tinh thần phục vụ Nhân dân, cụ thể hóa phương châm “vì dân, gần dân, trọng dân”.
Bà Lê Thị Bích Phượng, phường Cái Khế nói: “Ba thế hệ nhà tôi đều được nhận. Tôi đóng khung một tờ để con nhớ rằng mình là công dân của đất nước độc lập”.
Thương binh Nguyễn Văn Hòa ở xã Vị Tân, xúc động: “Không phân biệt ai với ai; cán bộ hay nông dân đều là công dân trước pháp luật”. Những câu chuyện nhỏ góp phần lý giải vì sao một chính sách “nhỏ về vật chất nhưng lớn về ý nghĩa” lại có sức lan tỏa mạnh đến vậy.
Trên các tuyến phố, không ít người giữ lại tờ tiền như kỷ vật Quốc khánh 80 năm. “Đây sẽ là tấm thẻ nhắc mình về trách nhiệm công dân,” anh Nguyễn Quang Hưng (quận Cái Răng) nói. Một nhóm sinh viên Đại học Cần Thơ rủ nhau góp lại tiền mua bánh trung thu tặng trẻ em khó khăn: “Món quà nhỏ thành niềm vui lớn.”
Ở đây, bình đẳng không chỉ là nguyên tắc pháp lý; nhân văn không chỉ là khẩu hiệu. Khi mọi công dân đều được nhớ tới, niềm tự hào công dân được đánh thức. Đó là “mạch nguồn đồng thuận” quý giá mà chính sách đã chạm tới.
Tổ chức thực thi: khi công nghệ số và “đi cơ sở” cùng vận hành
Một chính sách phủ rộng gần 100 triệu dân trong khung thời gian ngắn chỉ có thể thành công nếu hệ dữ liệu và tổ chức cơ sở vận hành cùng nhau: Dữ liệu đúng – quy trình gọn: dựa trên mã định danh cá nhân, đối chiếu sổ bộ dân cư, hạn chế tối đa trùng lặp.
Hướng dẫn người dân thực hiện nhận quà Quốc khánh qua hình thức trực tuyến – minh chứng cho quá trình chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội, giúp chính sách “đến nhanh – đến đúng – đến đủ” tới từng công dân.
Hai kênh chi trả linh hoạt: VNeID (điện tử) cho nơi sẵn hạ tầng; điểm chi trả trực tiếp cho nơi cần hỗ trợ; ưu tiên vùng sâu, vùng xa, người già yếu.
Giám sát công khai: niêm yết kinh phí, danh sách, mở đường dây nóng, mời Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể giám sát độc lập.
Cách làm ở Cần Thơ “chia khung giờ theo tuyến đường”, mở cửa đến buổi tối, hướng dẫn tại chỗ, là một ví dụ điển hình cho quản trị lấy người dân làm trung tâm. Nhiều địa phương đồng thời chủ động truyền thông: đăng tải quy trình 3 bước, các kênh phản ánh, hướng dẫn trực quan trên fanpage, loa truyền thanh, nhóm Zalo tổ dân phố… để tin đúng, tin nhanh, tin gần dân.
Ông Nguyễn Thanh Xuân (tổ công nghệ số cộng đồng xã Thạnh Xuân) chia sẻ: “Nhiều cô bác chưa quen VNeID. Chúng tôi mang máy tính bảng tới tận bàn tiếp nhận, đăng nhập hộ, xác thực tại chỗ. Quan trọng là để người dân thấy đơn giản – dễ làm.”
TS Nguyễn Minh An khái quát: “Niềm tin xã hội không hình thành bằng lời kêu gọi, mà bằng trải nghiệm công bằng. TP Cần Thơ cho thấy dân vận khéo chính là quản trị tốt.”
Quốc khánh 2/9/2025 sẽ còn được nhớ bởi tờ 100.000 đồng giản dị trong tay hàng chục triệu người dân. Món quà nhỏ – thông điệp lớn đã truyền tới mỗi công dân lời nhắn: Đảng và Nhà nước luôn nhớ bạn. Từ đây, dòng cảm xúc tích cực lan tỏa trên không gian mạng và đời thực, kết tụ thành đồng thuận xã hội “bức tường niềm tin” trước mọi xuyên tạc.
Khi lòng Dân hòa nhịp cùng ý Đảng, đồng thuận xã hội trở thành sức mạnh to lớn, là “lá chắn” vững chắc trước mọi thông tin sai lệch. Chính niềm tin ấy khiến “tin thật” luôn có sức thuyết phục, lan tỏa và chiến thắng “tin giả” – nền tảng quan trọng trong công cuộc bảo vệ tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên số.
Còn tiếp
Kỳ 2: “Lá chắn tư tưởng từ cơ sở”.
Thực hiện: Thu Thảo – Danh Mel