Kiên Giang: Đắp đập ngăn sông để chống xâm nhập mặn

Xuất bản 29/03/2016 169 0

Bằng nhiều biện pháp như đắp đập ngăn sông, bố trí cơ cấu mùa vụ, cây trồng phù hợp… tỉnh Kiên Giang đang nỗ lực giảm thiểu thiệt hại do nắng hạn và nhiễm mặn.

Xâm nhập mặn làm hàng chục nghìn ha lúa của nông dân Kiên Giang bị thiệt hại, thất thu hoàn toàn. Ảnh: Minh Khánh

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang Nguyễn Văn Tâm cho biết, tính đến thời điểm này, toàn tỉnh đã có 86.082 ha lúa bị thiệt hại do nắng hạn và nhiễm mặn, ước tổng giá trị thiệt hại là 2.350 tỉ đồng, với 32.481 hộ nông dân bị ảnh hưởng.

Cụ thể, vụ lúa hè-thu và thu-đông 2015, tổng diện tích thiệt hại do nắng hạn là 29.577 ha, ước tổng giá trị thiệt hại 861,3 tỉ đồng, số hộ bị thiệt hại là 1.316 hộ. Kinh phí cần hỗ trợ theo chính sách về thiên tai là 46,7 tỉ đồng.

Còn vụ lúa mùa và đông-xuân 2015-2016, tính đến đầu tháng 3, đã có 65.505 ha của 31.175 hộ nông dân bị thiệt hại, chủ yếu là do hạn, mặn. Mức độ thiệt hại trên 70%, chiếm 35.270 ha, còn lại từ 30-70%, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất. Ước tổng giá trị thiệt hại lên đến 1.489,5 tỉ đồng; kinh phí cần hỗ trợ theo chính sách về thiên tai là 92,6 tỉ đồng.

“Nắng hạn và xâm nhập mặn đã làm cho năng suất và sản lượng lúa của tỉnh bị sụt giảm nghiêm trọng. Cụ thể, năng suất lúa bình quân vụ mùa 2015 toàn tỉnh ước chỉ đạt 3,39 tấn/ha, thấp hơn 1,2 tấn/ha so với vụ mùa năm trước, làm sản lượng giảm 79.539 tấn. Vụ đông-xuân 2015-2016, năng suất bình quân ước đạt 7 tấn/ha, thấp hơn so với cùng kỳ 0,23 tấn/ha, sản lượng giảm tới 115.191 tấn”, ông Tâm nói.

Theo dự báo, hiện tượng El Nino có thể kéo dài đến tháng 6/2016, tình hình khô hạn, xâm nhập mặn sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến sản xuất đầu vụ hè-thu (kế hoạch 302.000 ha) và thu-đông (120.000 ha), nhất là ở các huyện vùng U Minh Thượng, khu vực ven biển vùng Tứ giác Long Xuyên và ven sông Cái Lớn, Cái Bé vùng Tây Sông Hậu. Xâm nhập mặn không chỉ gây thiệt hại cho cây trồng mà cả với nghề nuôi tôm nước lợ khi độ mặn đã tăng quá cao, làm tôm dễ phát sinh dịch bệnh.

Đập ngăn sông trên tuyến kênh Rạch Giá-Long Xuyên, một trong 2 công trình khẩn cấp được UBND tỉnh Kiên Giang chỉ đạo triển khai để ngăn mặn tiếp tục lấn sâu vào nội đồng. Ảnh: Minh Khánh

Ông Mai Anh Nhịn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho biết đã chỉ đạo các ngành liên quan khẩn cấp triển khai đắp hai đập ngăn kênh Rạch Giá-Hà Tiên (tại xã Hòa Điền, Kiên Lương) và kênh Rạch Giá-Long Xuyên (tại TP. Rạch Giá) để ngăn mặn từ biển tiếp tục lấn sâu vào nội đồng.

Ngoài phục vụ sản xuất, việc ngăn sông còn giữ ngọt nhằm bảo đảm nước sinh hoạt cho người dân TP. Rạch Giá và các huyện lân cận vì nhà máy nước của tỉnh Kiên Giang chỉ cách biển chưa tới 10 km. Mùa khô năm ngoái, xâm nhập mặn đã làm nhà máy bị tê liệt, TP. Rạch Giá bị cắt nước trong nhiều ngày liền, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sinh hoạt của người dân.

Ngoài hai đập lớn ngăn sông, các địa phương trong tỉnh đã đắp được 118/154 đập tạm để ngăn mặn, giữ ngọt, phục vụ sản xuất. Mặc dù vậy, tình hình hạn, mặn vẫn gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất của bà con nông dân.

Kiên Giang là tỉnh có tới hơn 200 km bờ biển, nhiều cửa sông vẫn chưa được đầu tư xây dựng công trình thủy lợi nên việc kiểm soát mặn gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, tỉnh đã xây dựng được 46 cống kiểm soát mặn, thoát lũ trên tuyến đê biển từ TP. Rạch Giá, qua Hòn Đất đến huyện Kiên Lương và đang xây dựng thêm cống sông Kiên và cống kênh Cụt. Tuy nhiên, do nguồn vốn còn hạn chế nên nhiều công trình mới chỉ hoàn thành các hạng mục chính, thậm chí phải ngưng thi công, gây khó khăn cho việc kiểm soát xâm nhập mặn.

Ngoài ra, để thích ứng với tình hình hạn, mặn, tỉnh Kiên Giang chỉ đạo các sở, ngành rà soát lại quy hoạch, tiến hành điều tra xác định từng tiểu vùng có điều kiện sinh thái gần giống nhau, đặc biệt là điều kiện về nguồn nước tưới, ảnh hưởng mặn, thời gian mặn… để bố trí cơ cấu mùa vụ, cây trồng thích hợp.

Trong đó, đối với vùng U Minh Thượng, khu vực ven biển từ kênh Chống Mỹ trở ra đê quốc phòng, dự kiến sẽ điều chỉnh quy hoạch từ tôm-lúa sang chuyên nuôi trồng thủy sản. Phía Nam Quốc lộ 80 trở ra biển ở vùng Tứ giác Long Xuyên sẽ chuyển đổi từ 2 vụ lúa/năm sang sản xuất 1 vụ tôm, 1 vụ lúa, diện tích khoảng 20.000 ha.

Minh Khánh/VGP