Dự kiến quy định về tập đoàn kinh tế nhà nước

Theo dự thảo Nghị định về tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty nhà nước vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố lấy ý kiến nhân dân, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước sẽ phải giải thể, chuyển đổi nếu không đáp ứng điều kiện theo quy định.

Theo đó nhà nước chủ trương hạn chế việc thành lập mới tập đoàn kinh tế, tổng công ty và chỉ xem xét thành lập khi đáp ứng đủ các điều kiện về hiệu quả kinh doanh, tình trạng tài chính, nguồn nhân lực, trang thiết bị,…

Tập đoàn kinh tế, tổng công ty có không quá 3 cấp doanh nghiệp

Dự thảo nêu rõ, tập đoàn kinh tế là nhóm công ty quy mô lớn, gồm công ty mẹ và các công ty con, công ty liên kết; đáp ứng các điều kiện theo quy định.

Tổng công ty là nhóm công ty, gồm công ty mẹ và các công ty con, công ty liên kết; đáp ứng các điều kiện theo quy định.

Tập đoàn kinh tế, tổng công ty có không quá 3 cấp doanh nghiệp và cơ cấu gồm công ty mẹ (gọi tắt là doanh nghiệp cấp I); công ty con của doanh nghiệp cấp I (gọi tắt là doanh nghiệp cấp II); công ty con của doanh nghiệp cấp II (gọi tắt là doanh nghiệp cấp III); công ty liên kết.

Trong đó, công ty mẹ (gọi tắt là doanh nghiệp cấp I) là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc giữ quyền chi phối. Công ty mẹ được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) 1 thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu hoặc công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước; giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo, chi phối các công ty con, doanh nghiệp thành viên trong tập đoàn, tổng công ty.

Công ty liên kết là công ty có vốn góp dưới mức chi phối của công ty mẹ và công ty con; công ty không có vốn góp của công ty mẹ và công ty con, tự nguyện tham gia liên kết dưới hình thức hợp đồng liên kết và có mối quan hệ gắn bó lâu dài về lợi ích kinh tế, công nghệ, thị trường các dịch vụ khác với công ty mẹ hoặc công ty con trong tập đoàn kinh tế, tổng công ty. Công ty liên kết được tổ chức dưới hình thức công ty TNHH 2 thành viên trở lên, công ty cổ phần.

Điều kiện thành lập tập đoàn kinh tế

Dự thảo quy định tổng công ty nhà nước được lựa chọn làm nòng cốt hình thành tập đoàn kinh tế phải bảo đảm kinh doanh có lãi trong 3 năm liên tiếp liền kề năm được lựa chọn. Bên cạnh đó phải có tình trạng tài chính lành mạnh; trình độ nguồn nhân lực và năng suất lao động cao hơn các doanh nghiệp hoạt động trong cùng ngành, lĩnh vực hoạt động; quản lý có hiệu quả cổ phần, phần vốn góp tại các doanh nghiệp khác;…

Tập đoàn kinh tế dự kiến được thành lập phải đáp ứng các điều kiện như: Có ngành, lĩnh vực kinh doanh chính thuộc ngành, lĩnh vực sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ quan trọng đặc biệt trong bảo đảm an ninh quốc gia về kinh tế; tạo nền tảng về hạ tầng kinh tế quốc gia; tạo động lực nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế. Thủ tướng Chính phủ quy định các ngành, lĩnh vực kinh doanh được xem xét thành lập tập đoàn kinh tế nhà nước trong từng thời kỳ.

Đối với công ty mẹ trong tập đoàn kinh tế, dự thảo quy định công ty này phải có vốn điều lệ của công ty mẹ không thấp hơn 10.000 tỷ đồng (đối với trường hợp công ty mẹ được tổ chức dưới hình thức công ty TNHH 1 thành viên). Trong trường hợp công ty mẹ được tổ chức dưới hình thức công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên thì vốn điều lệ của công ty mẹ không thấp hơn 13.500 tỷ đồng;…

Mặt khác dự thảo còn yêu cầu tập đoàn kinh tế phải có tối thiểu 50% số công ty con hoạt động trong những khâu, công đoạn then chốt trong ngành, lĩnh vực kinh doanh chính và tổng giá trị cổ phần, phần vốn góp của công ty mẹ tại các công ty con này tối thiểu bằng 60% tổng nguồn vốn đầu tư của công ty mẹ.

Bên cạnh đó, những công ty con do công ty mẹ nắm giữ 100% vốn phải là những công ty được thành lập để phát triển, nắm giữ các bí quyết công nghệ phục vụ trực tiếp việc thực hiện các nhiệm vụ, ngành nghề kinh doanh chính của công ty mẹ.

Không đáp ứng điều kiện thành lập sẽ tiến hành chuyển đổi

Dự thảo Nghị định nêu rõ, đối với các tập đoàn kinh tế, tổng công ty thành lập trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực thi hành nếu đáp ứng các tiêu chí thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty (trừ tiêu chí về vốn điều lệ) thì trong thời hạn 3 năm sẽ phải bổ sung đủ số vốn điều lệ theo quy định.

Nếu không đáp ứng các tiêu chí về vốn điều lệ và các điều kiện thành lập quy định tại Nghị định này sẽ phải tiến hành chuyển đổi thành tổng công ty hoặc nhóm công ty tương ứng với các điều kiện thực tế của doanh nghiệp.

Hiện dự thảo đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố lấy ý kiến nhân dân./.

Chinhphu