Khơi dòng tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn

Xuất bản 07/08/2015 41 0

Thời gian qua, ngành nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, theo phản ánh của các địa phương, mức đầu tư cho vùng chưa tương xứng với mức vùng đóng góp, đặc biệt là tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn.

Tín dụng tăng

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), tính đến ngày 30-6-2015, nguồn vốn huy động của các tổ chức tín dụng (TCTD) tại địa bàn ĐBSCL ước đạt 295.000 tỉ đồng, tăng 6,8% so với cuối năm 2014. Vốn huy động tại chỗ của các TCTD mới đáp ứng khoảng 82% nhu cầu vay vốn của vùng, một phần vốn cho vay được điều chuyển từ các khu vực khác đầu tư cho khu vực ĐBSCL. Điều này phản ánh những cố gắng của ngành ngân hàng trong việc ưu tiên đầu tư phát triển đối với ĐBSCL. Dư nợ cho vay của các TCTD tại vùng đến 30-6-2015 đạt khoảng 360.000 tỉ đồng, tăng 5,23% so với cuối năm 2014. Trong đó dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn đạt khoảng 165.000 tỉ đồng, tăng 3,12% so với cuối năm 2014, chiếm 21% tổng dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn toàn quốc và gần 46% tổng dư nợ cho vay toàn vùng ĐBSCL; dư nợ cho vay nuôi, chế biến, xuất khẩu tôm đạt 22.500 tỉ đồng; dư nợ cho vay nuôi, chế biến cá tra đạt khoảng 18.500 tỉ đồng; dư nợ cho vay lúa gạo tại khu vực ĐBSCL đạt khoảng 28.200 tỉ đồng… và dư nợ đều tăng so với cuối năm 2014. Ngoài ra, kết quả khoanh nợ theo Quyết định 540/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tại khu vực ĐBSCL, các hộ gia đình, chủ trang trại, hợp tác xã nuôi tôm và cá tra (các tỉnh: Trà Vinh, Cà Mau, Sóc Trăng, An Giang, Vĩnh Long và TP Cần Thơ) được các ngân hàng khoanh nợ với số tiền trên 750 tỉ đồng…

Ký kết hợp đồng tín dụng giữa ngân hàng – doanh nghiệp tại TP Cần Thơ.

Bên cạnh đó, các TCTD cũng tích cực triển khai chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo các mô hình liên kết trong sản xuất nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp theo Nghị quyết số 14 của Chính phủ (ngày 5-3-2014), Quyết định số 1050 của NHNN (ngày 28-5-2014) thực hiện Nghị quyết số 14. Theo đó, lãi suất cho vay của chương trình thấp hơn lãi suất thị trường khoảng 1%-1,5%/năm, ngân hàng thương mại có thể xem xét cho vay không có tài sản đảm bảo trên cơ sở kiểm soát được dòng tiền trong trường hợp khách hàng vay không đủ tài sản đảm bảo. Lãi suất cho vay liên tục được điều chỉnh theo lãi suất thị trường hiện nay là ngắn hạn 6,5%/năm, trung hạn 9,5%/năm, dài hạn 10%/năm. Tại hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2015 của Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ vừa qua, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, ngành ngân hàng luôn xác định khu vực ĐBSCL là vùng kinh tế trọng điểm, luôn kịp thời tháo gỡ khó khăn để doanh nghiệp (DN), người dân có vốn để đầu tư, sản xuất. “Tại khu vực ĐBSCL, có 10 dự án thuộc 6 tỉnh, thành (An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Tiền Giang, Bạc Liêu, Sóc Trăng); trong đó có 7 dự án doanh nghiệp liên kết cánh đồng lớn sản xuất và tiêu thụ lúa gạo, 2 doanh nghiệp có chuỗi liên kết sản xuất và xuất khẩu thủy sản, 1 doanh nghiệp có dự án liên kết sản xuất rau an toàn. NHNN chỉ đạo các TCTD cho vay thí điểm này nằm theo chủ trương của Chính phủ trong thực hiện liên kết vùng”- ông Đào Minh Tú nói.

Ông Trần Văn Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Hùng Cá, tỉnh Đồng Tháp, cho biết: “Công ty tham gia mô hình chuỗi liên kết, ngân hàng phát vay đảm bảo, DN và nông dân trong mô hình đều có lợi, lợi nhuận cao hơn so với mô hình bên ngoài, nên công ty sẽ mở rộng mô hình thời gian tới”. Lãnh đạo NHNN khẳng định, chương trình cho vay theo Nghị quyết 14 của Chính phủ là một chương trình rất ý nghĩa, hỗ trợ tích cực cho các DN. Đây có thể coi là cách làm đột phá để thay đổi phương thức sản xuất kinh doanh, liên kết để áp dụng khoa học công nghệ cao vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của những thị trường nhập khẩu khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản…

Gỡ khó để khơi thông vốn

Thực tế tại các địa phương và DN tham gia chương trình thì nguyên tắc cho vay, cơ chế cho vay theo Quyết định 1050 của NHNN vẫn còn nhiều điểm vướng cần tháo gỡ. Theo phản ánh của một số DN trong chuỗi liên kết, đôi lúc ngân hàng giải ngân chậm, DN gặp rất nhiều khó khăn trong xoay trở nguồn vốn đầu tư cho mô hình; cơ chế chính sách cho DN tham gia mô hình chưa thực sự ưu đãi nên nhiều DN còn ngại tham gia chuỗi. Thêm vào đó, đối với chuỗi liên kết “cánh đồng lớn”, theo hợp đồng đến thời điểm thu hoạch, nếu giá thu mua của DN thấp hơn giá thị trường, thì nông dân được bán lúa bên ngoài và thực tế này đã xảy ra. Còn theo một DN tham gia mô hình liên kết nuôi, chế biến cá tra, công ty định mở rộng liên kết với các hộ nuôi cá tra, nhu cầu vốn tăng mạnh nhưng ngân hàng chưa nhận tài sản đảm bảo là giá trị ao nuôi (DN đã đầu tư vùng nuôi) và chưa nhận tài sản hình thành trong tương lai (cá trong ao nuôi từ 5 tháng trở lên). Phía ngân hàng cho rằng, công ty cần tách riêng phần vốn đầu tư, nguồn vật tư cung ứng cho hộ nuôi trong mô hình liên kết và phần vật tư mà công ty bán ra bên ngoài thì ngân hàng mới dễ kiểm soát dòng vốn để giải ngân cho công ty… Để khơi thông dòng vốn, cần gỡ “nút thắt” này, giúp DN, nông dân trong chuỗi liên kết tiến đến mô hình sản xuất tiên tiến toàn diện, chủ động hội nhập. Đồng thời có cơ chế ưu đãi hơn cho DN tham gia mô hình (miễn, giảm thuế), hỗ trợ DN quảng bá xúc tiến thương mại ra nước ngoài.

Theo ông Trần Văn Phẩm, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng, DN đã liên kết với nông dân xây dựng vùng nguyên liệu và thực hiện rất có hiệu quả. Hiện DN rất muốn đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất để nâng giá trị gia tăng của sản phẩm, nhưng vốn đầu tư rất lớn. DN cần cơ chế chính sách ưu đãi từ nhà nước và ngân hàng. Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, ngoài thực hiện Nghị quyết 14, NHNN đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 9-6-2015 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn thay thế Nghị định 41/2010/NĐ-CP. Nghị định 55 có hiệu lực từ 25-7-2015, mức cho vay không có tài sản đảm bảo lên gấp 1,5-2 lần (tối đa 100 triệu đồng đối với cá nhân, hộ gia đình; 300 triệu đồng đối với hộ kinh doanh; 1 tỉ đồng đối với hợp tác xã, chủ trang trại). Một số đối tượng, lĩnh vực có nhu cầu vốn lớn trong sản xuất nông nghiệp (tùy đối tượng), ngân hàng sẽ xét mức vay không có tài sản đảm bảo từ 500 triệu đồng đến 3 tỉ đồng. Phó Thống đốc nhấn mạnh, Nghị định 55 là bước đột phá trong chính sách tín dụng của NHNN, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong Nghị định 41 trước đây, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu nền nông nghiệp nói riêng và tái cơ cấu nền kinh tế nói chung.

Gia Bảo (Báo Cần Thơ)