Hội đàm lịch sử Obama- Castro

Cuộc hội đàm ở cấp cao nhất giữa Washington và La Habana trong gần 60 năm qua đã diễn ra tại Panama vào rạng sáng 12-4 (giờ Việt Nam) giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro. Bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS), hai nhà lãnh đạo đã có buổi nói chuyện kéo dài 80 phút, xoay quanh việc cải thiện quan hệ song phương sau hàng thập niên thù địch.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch Cuba Raul Castro bắt tay trước cuộc hội đàm lịch sử (Ảnh: AFP).

Bắt đầu cuộc gặp lịch sử này, Tổng thống Obama cám ơn “sự cởi mở và lịch thiệp” của Chủ tịch Castro. Ông nói rằng hai nước có thể chấm dứt sự đối đầu của thời Chiến tranh lạnh, nhưng tuyên bố sẽ tiếp tục gây áp lực với Cuba về vấn đề dân chủ, nhân quyền. Tổng thống Mỹ cũng thừa nhận chính sách đối với Cuba 50 năm qua đã thất bại và “giờ là thời điểm để chúng ta thử một cái gì đó mới mẽ”, theo Reuters.
Đồng ý với phát biểu của ông Obama, Chủ tịch Castro cho rằng chính phủ hai nước có thể tồn tại bất đồng nhưng “tôn trọng ý kiến của bên kia”. Ông khẳng định La Habana sẽ tiếp tục có những bước đi nhằm bình thường hóa quan hệ với Washington và sẵn sàng thảo luận với Mỹ về nhân quyền cũng như các vấn đề khác. “Chúng tôi sẵn sàng thảo luận mọi thứ, nhưng chúng ta cần kiên nhẫn, hết sức kiên nhẫn. Một số việc chúng ta sẽ nhất trí, nhưng có những việc chúng ta bất đồng”- nhà lãnh đạo 83 tuổi nói. Ông Castro cũng một lần nữa kêu gọi Quốc hội Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận áp đặt lên Cuba từ đầu những năm 1960. Liên quan vấn đề này, Tổng thống Obama nói ông không cho rằng Cuba có mối liên quan nào tới chủ nghĩa khủng bố và cho biết “trong vài ngày tới” sẽ đưa ra quyết định về việc loại Cuba ra khỏi danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố theo đề nghị của Bộ Ngoại giao Mỹ. Đây là điều kiện quan trọng để đưa quan hệ hai nước tiến lên, mà trước mắt là mở lại đại sứ quán ở thủ đô của nhau vốn bị gián đoạn từ năm 1961.

Phát biểu sau cuộc hội đàm song phương, Tổng thống Obama cho biết ông và Chủ tịch Castro có thể nói với nhau về những khác biệt một cách hiệu quả, đồng thời mô tả cuộc gặp là “thẳng thắn, thành công” và “mang ý nghĩa lịch sử”. Trong khi đó, Chủ tịch Castro nhìn nhận “Tổng thống Obama là người chân thành” và cho rằng ông Obama không phải chịu trách nhiệm về những hậu quả do việc Mỹ cấm vận Cuba, bởi nó được áp đặt “thậm chí trước khi ông chủ Nhà Trắng chào đời”.

Theo AFP, cuộc hội đàm ngày 12-4 là cao trào của thông báo hôm 17-12 năm ngoái khi hai ông Obama và Castro bất ngờ tuyên bố rằng sau 18 tháng đàm phán bí mật, họ đã đồng ý tiến tới bình thường hóa quan hệ song phương. Được biết cuộc gặp thượng đỉnh gần đây nhất giữa Mỹ và Cuba diễn ra vào năm 1956 cũng tại Panama.

Bên lề hội nghị thượng đỉnh OAS, ông Obama còn có cuộc tiếp xúc ngắn trong vài phút với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, người đã thẳng thắn nói: “Tôi tôn trọng ngài, nhưng tôi không tin ngài, Tổng thống Obama”. Quan hệ Mỹ- Venezuela hiện vẫn rất căng thẳng dù trước hội nghị, Nhà Trắng đã “cải chính” thông tin cho rằng Washington coi Caracas là mối đe dọa an ninh quốc gia.

Quốc Khánh (Baocantho.com.vn)