Để tạm trữ lúa gạo phát huy hiệu quả

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa phối hợp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) tổ chức Hội nghị triển khai Quyết định số 241/QĐ-TTg ngày 24-2-2015 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Quyết định 241) thu mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo vụ đông xuân 2014-2015 tại ĐBSCL. Thời gian mua tạm trữ lúa gạo thực hiện từ ngày 1-3 đến hết ngày 15-4-2015, do vậy cần sự vào cuộc tích cực của các bên có liên quan để ngành lúa gạo phát triển bền vững.

Khẩn trương mua tạm trữ

Những tháng đầu năm 2015, tình hình xuất khẩu gạo khá trầm lắng do các nước nhập khẩu gạo chưa tăng cường nhập hàng. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong nước vì thế cũng ngán ngại việc đẩy mạnh thu mua lúa gạo, nhất là thời điểm trước Tết Nguyên đán 2015. Nông dân có lúa đông xuân 2014-2015 thu hoạch sớm tại ĐBSCL đã gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ lúa gạo hàng hóa do giá giảm mạnh thời điểm đầu vụ.

Theo Bộ NN&PTNT, đây là vụ mùa thứ 6, Chính phủ ra quyết định thực hiện việc mua tạm trữ lúa gạo để ngăn chặn đà giảm giá của lúa gạo tại ĐBSCL khi bước vào mùa thu hoạch rộ nhằm đảm bảo lợi ích người trồng lúa. Thời điểm đầu tháng 2-2015, giá lúa tại nhiều địa phương đã giảm xuống ở mức khá thấp, có nơi nông dân bán lúa tươi IR50404 chỉ ở mức 3.800-4.000 đồng/kg và tiếp tục có xu hướng giảm do tình hình thị trường xuất khẩu gạo đầu năm 2015 gặp khó, diễn biến khó lường. Trước tình hình này, từ trước Tết Nguyên đán 2015, Bộ NN&PTNT đã tổng hợp ý kiến của các địa phương và các bên có liên quan để tham mưu, đề xuất Chính phủ cho thực hiện việc mua tạm trữ. Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định 241 ngày 24-2-2015 về việc thu mua tạm trữ lúa gạo. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám, cho biết nhờ Chính phủ kịp thời ra quyết sách đã giúp giá lúa gạo có xu hướng bình ổn và tăng trở lại trong những ngày trước Tết Nguyên đán 2015, tạo phấn khởi cho người trồng lúa. Thêm vào đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) vừa trúng thầu xuất khẩu 300.000 tấn gạo đã hỗ trợ giá lúa gạo tại ĐBSCL tăng trở lại từ 200-300 đồng/kg so với trước. Tuy nhiên, thời điểm này do nhiều địa phương vùng ĐBSCL đang bước vào vụ thu hoạch rộ lúa đông xuân, nếu không triển khai tốt ngay việc mua tạm trữ, giá lúa gạo có thể chựng lại, thậm chí giảm.

Tiểu thương thu mua lúa của nông dân tại huyện Thới Lai, TP Cần Thơ

Thời điểm thực mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong vụ đông xuân 2014-2015 ở ĐBSCL từ ngày 1-3 đến hết ngày 15-4-2015 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ là khá phù hợp và đúng thời điểm nhằm giúp ổn định giá cả đầu ra sản phẩm cho người trồng lúa. Vấn đề là cần có sự phối hợp tốt giữa các bên có liên qua, nhất là giữa VFA và các địa phương để sớm triển khai ngay việc mua tạm trữ, giúp khuyến khích hoạt động thu mua lúa gạo của các tiểu thương và doanh nghiệp đúng vào thời điểm nhiều người trồng lúa có nhu cầu tiêu thụ sản phẩm. Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng, cho rằng: “Không chỉ tại TP Cần Thơ mà nông dân tại các tỉnh ĐBSCL đều rất phấn khởi khi Chính phủ có quyết định mua tạm trữ lúa gạo. Đợt tạm trữ này rất phù hợp do đúng thời điểm nhiều địa phương bước vào thu hoạch rộ lúa, nhiều nông dân sẽ được hưởng lợi”. Theo bà Mai Thị Ánh Tuyết, Giám đốc Sở Công thương tỉnh An Giang, một trong những vấn đề quan trọng quyết định hiệu quả việc tạm trữ lúa gạo là thời điểm triển khai và thời điểm mà Chính phủ đưa ra là rất kịp thời, các bên có liên quan cần phối hợp tốt để triển khai thực hiện ngay. Đồng thời, có giải pháp tăng cường xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường xuất khẩu để tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ lúa gạo về lâu dài.

Cần sự phối hợp

Theo Quyết định 241, Thủ tướng Chính phủ Quyết định mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong vụ đông xuân 2014-2015 ở ĐBSCL theo tỷ lệ quy đổi lúa: gạo là 2:1, bao gồm các loại lúa gạo (kể cả gạo tẻ, nếp, thơm và tấm các loại). Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo một số ngân hàng thương mại cho vay mua tạm trữ lúa, gạo trong thời gian tối đa 6 tháng kể từ ngày mua tạm trữ đến hết 31-8-2015. Ngân sách Nhà nước hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay mua lúa, gạo tạm trữ với thời gian hỗ trợ lãi suất tối đa là 4 tháng kể từ ngày mua tạm trữ đến hết ngày 30-6-2015. VFA tổ chức việc phân giao cho các thương nhân trực tiếp sở hữu kho chứa lúa, gạo đúng quy chuẩn theo quy định thực hiện mua tạm trữ, đồng thời phối hợp UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL trong việc phân bổ chỉ tiêu mua tạm trữ và chỉ đạo, hướng dẫn việc tổ chức mua tạm trữ lúa, gạo… Do có nhiều bên có liên quan, muốn triển khai thực hiện tốt việc tạm trữ cần phải có sự phối hợp chặt chẽ và kịp thời với nhau để tháo gỡ ngay các khó khăn vướng mắc. Ông Phan Anh Vũ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, cho rằng: “Các ngân hàng cần vào cuộc ngay để giúp cung cấp kịp thời nguồn vốn cho các doanh nghiệp thực hiện mua lúa gạo tạm trữ”.

Qua các lần thực hiện tạm trữ, việc phân bổ chỉ tiêu mua tạm trữ giữa các địa phương và doanh nghiệp là vấn đề rất khó do phần lớn các địa phương và doanh nghiệp đều muốn được phân bổ nhiều, nhất các địa phương có diện tích, sản lượng lúa lớn. Tuy nhiên, khi được phân bổ chỉ tiêu có không ít trường hợp doanh nghiệp thực hiện không hoàn thành đã gây ảnh hưởng chung đến việc thực hiện chỉ tiêu phân bổ của địa phương và hiệu quả tạm trữ. Từ thực tế đó, năm nay dù nhiều địa phương thống nhất không xin chỉ tiêu dựa vào diện tích và sản lượng lúa của địa phương mà xét yếu tố năng lực thu mua của các doanh nghiệp tại địa phương và khả tiêu thụ lúa cho cả vùng. Trong đó, nhiều địa phương đã kiến nghị VFA tăng chỉ tiêu phân bổ cho các doanh nghiệp có năng lực và tích cực thực hiện việc liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa cho nông dân thông qua mô hình “cánh đồng lớn”…

Theo ông Huỳnh Thế Năng, Phó Chủ tịch VFA, để thực hiện tốt việc mua tạm trữ lúa gạo vụ đông xuân 2014-2015, VFA sẽ phối hợp chặt với các bộ ngành Trung ương và địa phương tiến hành việc kiểm tra, giám sát doanh nghiệp. Sau thời điểm 15 và 30 ngày thực hiện mua tạm trữ, VFA sẽ có các đợt xem xét để cắt chỉ tiêu hoặc cắt bớt một phần chỉ tiêu từ những doanh nghiệp không thực hiện hoặc thực hiện quá chậm sang các doanh nghiệp làm tốt và có nhu cầu được phân bổ thêm chỉ tiêu. Nhằm khẩn trương triển khai mua tạm trữ để ổn định giá, tạo thuận lợi cho nông dân tiêu thụ lúa gạo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám yêu cầu, VFA ngay sau hội nghị cần sớm điều chỉnh và phân bổ chỉ tiêu chính thức cho các địa phương và doanh nghiệp để thực hiện ngay việc mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong vụ đông xuân 2014-2015. Các địa phương vùng ĐBSCL phải tích cực vào cuộc để triển khai thực hiện việc mua tạm trữ lúa, gạo tại địa phương.

Khánh Trung (Cantho online)

Có thể bạn quan tâm
Để lại một trả lời

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố.